Ademais das imaxes, tamén a prensa e os documentos históricos fálannos de San Sadurniño no decurso do tempo: Podes velos en orde cronolóxico aquí , ou consultar algúns datos estatísticos
Pedroso, Narón, 1544
A mediados do século XVI moitos dos homes e terras do actual Concello de San Sadurniño eran "propiedade" do Couto do Mosteiro do Pedroso; gran parte dos labregos que cultivaban as terras das parroquias de Bardaos e Santa Mariña, e algúns de Lamas e San Sadurniño pagaban os "impostos" aos frades do mosteiro. O II Señor de San Sadurniño, Juan Freire de Andrade e Lanzós mercará por 500.000 marabedís o arruinado couto do Pedroso ao seu propietario, o Bispado de Mondoñedo o 24 de abril de 1544 "con xurisdición civil e criminal". Mais xurdirán problemas legais polo acordo. Será o III Señor de San Sadurniño, Pedro de Andrade quen resolverá definitivamente o litixio en 1557. Os vasalos do Couto do Pedroso pasarán a selo definitivamente da Casa de San Sadurniño con xurisdición total, é dicir "forca, picota, cárcere, soga e coitelo". Dise xeito, o Señorío de San Sadurniño convértese de golpe nun dos morgados mais sobranceiros de Ferrolterra, a pesares da oposición dos labregos do couto.
Descarga os documentos coas propiedades do Couto de Pedroso no Concello de San Sadurniño e a historia desta "operación inmobiliaria" que consolidará definitivamente ó Señorío recén creado en 1526 por Fernando de Andrade. Na ilustración de Eva Merlán, reconstrucción do mosteiro do Pedroso arredor de 1550.
Temas: Bardaos, Lamas, San Sadurniño (parroquia), Pedroso, Santa Mariña do Monte, conflitos
Autor/a: Manuel González Álvarez