A familia Traba-Froilaz -os señores e os seus mosteiros- continúan a seren a referenza do poder para homes e mulleres daquel tempo. O prior do mosteiro do Pedroso agranda considerablemente o territorio do couto monástico. Mais, cara ao final da centuria, a morte sen descendencia do derradeiro Traba-Froilaz representa a fin dunha época e abre novas perspectivas para a pequena nobreza -"segundóns encomendeiros"- do Val de San Sadurniño, unha deles será a saga dos Andrade e outra a dos Lanzós.
O 3 de marzo de 1246, catro irmáns que afirman ser fillos de Maior Diéguez, chamados Juan, Elvira, Urraca Froila e...
Randulfe, Bardaos ,1246
Se ben o asentamento dos templarios en San Sadurniño produciríase a mediados do século XII, promovido polo gran...
San Sadurniño ,1248
Estamos diante do primeiro texto escrito en galego en San Sadurniño do que se ten noticia polo de agora. Trátase dun...
Santa Mariña do Monte ,1257
En 1261 morre o último representante da vella estirpe dos Traba-Froilaz, Rodrigo Gómez, o derradeiro gran señor de...
San Sadurniño ,1261