Durante este século gran parte das terras do concello de San Sadurniño pasaron a mans da familia Traba-Froilaz, unha saga nobiliaria da vella aristocracia indíxena galaicorromana e propietarios case absolutos de homes, terras e casais de Trasancos. Ao longo destes cen anos mercaron, permutaron, herdaron ou recibiron dos Reis doazóns e agasallos que incrementarán substancialmente o seu patrimonio. A finais do século era a principal dinastía nobiliaria de Galicia.